De taal van je haar

Als iemand denkt: "Nou, het is maar haar, het is niet echt belangrijk!" Denk terug aan een moment waarin jijzelf, je vriend(in), je zus - iemand die je kent - terugkwam van de kapper na een slecht geknipte coupe of een kleur die verkeerd ging. Dat is een echte vertrouwens ‘destroyer’ én iets wat je wekenlang moet horen.

Als haarstylist heb ik de wereld rondgereisd en gewerkt met mensen uit alle verschillende culturen, met allerlei soorten haartypes. Maar overal waar ik ben geweest reageren mensen op dezelfde manier. Ik ben dan niet alleen haarstylist, maar ook adviseur - zelfs psycholoog. Ik moet oordelen over welke look bij hen past en niet alleen op basis van hun gezichtsvorm, kleur en haartype, maar ook op basis van hun persoonlijkheid, levensstijl en ambities. Met als doel om iets te creëren waar ze écht blij mee zullen zijn. Als ik het dan goed doe, zie je een onmiddellijke verandering in die persoon; een onmiddellijke boost in zelfvertrouwen en dat is voor mij het beste deel van de job en het leukste om te doen.

Maar waarom is haar zo belangrijk, zo speciaal?

Haar & Identiteit
Haar spreekt. Het vertelt de mensen om ons heen wie we zijn: leeftijd, sociale status, culturele achtergrond, onze levensstijl, onze persoonlijkheid.

Er zijn ook andere dingen aan ons uiterlijk die mensen gebruiken om hun eerste indruk te maken, maar haar is het meest zichtbare element van ons lichaam – ons meest dominante kenmerk en het eerste detail dat we opmerken over iemand van veraf.

We kunnen onze kleding gebruiken om uit te drukken wie we zijn, maar haar is een integraal onderdeel van ons; het is veel meer van ons dan welk kledingstuk dan ook. En daarom is het één van de belangrijkste dingen die onze identiteit vormt en bepaalt.

Haar maakt deel uit van onze essentiële lichaamsstructuur en de al biologisch bepaalde structuur van ons haar (de natuurlijke kleur en textuur), vertelt mensen het verhaal van ons genetisch erfgoed.Maar er is geen ander deel van ons lichaam dat zo gemakkelijk te manipuleren is als ons haar: het is flexibel, vormbaar en materiaal wat zichzelf kan vernieuwen. We kunnen het zelfs behandelen als een veranderlijke ‘modeaccessoire’. We kunnen dus onze natuurlijke kleur en textuur veranderen, en het is de manier waarop we ervoor kiezen om deze te veranderen - de lengte, vorm, kleur, textuur en stijl - die mensen veel meer over ons vertelt. Het statement wat we maken met ons haar, kan een krachtige vorm van zelfexpressie zijn en speelt een sleutelrol in zelfdefinitie. 

In elke cultuur – zelfs de meest primitieve stammen – wordt het haar gemodificeerd, gestyled, geknipt, gekleurd, verzorgd en versierd als uitdrukking van identiteit. 

Elke samenleving heeft zijn eigen regels en haarwoordenschat: in de Rastafari-religie symboliseren dreadlocks de weigering van de Rasta om af te wijken van de oude, natuurlijke manier en levenswijze en de kunstmatigheid van het opgelegde moderne leven.

In sommige Berberse samenlevingen kunnen alleen getrouwde vrouwen hun haar in een bepaald soort vlecht verzamelen, wat een huwelijk betekent. In onze eigen cultuur zijn bepaalde looks, zoals paardenstaarten, traditioneel gereserveerd voor jonge meiden en misschien iets ongepaster voor oudere vrouwen.

Om individualiteit te verwijderen - bijvoorbeeld in het leger of sommige religieuze sektes - is het vaak zo dat je wordt kaalgeschoren om de identiteit te helpen uitwissen.

Wat je ook besluit te doen met je haar, je maakt een statement over jezelf. Door het lang of kort te hebben, geknipt volgens een bepaalde trends, gewassen of ongewassen, bedekt, vastgebonden, losjes, gekleurd in een natuurlijke of onnatuurlijke kleur….met alles communiceren we wie we zijn.

Haar & Persoonlijkheid
De Duitse psycholoog prof. Reinhold Bergler voerde een groot onderzoek uit naar de taal van het haar. In zijn bevindingen herkende hij vier belangrijke 'communicatie'-types van vrouwen in de moderne samenleving; vier bepaalde persoonlijkheidstypes die hun haar op een specifieke manier dragen en ermee omgaan.

1. Het gereserveerde type: introvert; natuurlijk; voorzichtig; geen aandacht zoeken; niet modebewust; draagt haar vaan in een staart; eenvoudige stijl.
2. Het vrouwelijke type: wil onvergetelijk zijn; veeleisend; misschien tikkie onzeker; elegant; haar haar accentueert haar vrouwelijkheid; wil aandacht en erkenning.
3. Het empathische type: betrouwbaar; sportief; goed verzorgd; soms modebewust; raakt zelden haar haar aan; past zich aan de situatie aan; wil dat anderen zich bij haar op hun gemak voelen.
4. Het individuele type: expressief; zeker; ambitieus; communicatief vaardig; zeer modebewust; avontuurlijk met verschillende looks; wil onderscheidend zijn.

In mijn eigen ervaring, hoewel deze specifieke typen in het algemeen waar kunnen zijn, hebben vrouwen natuurlijk veel rollen, en als reflectie daarvan proberen ze gedurende hun hele leven veel verschillende looks uit.

Het is vaak zo dat in tijden van verandering - zoals (verbroken) liefdesaffaires, een verloren of gevonden job, veranderingen in levensstijl of bepaalde mijlpalen in het leven - mensen besluiten hun haar te veranderen. Dit met de bedoeling (bewust of onbewust) om de manier waarop anderen naar ze kijken te veranderen. En misschien iemand anders willen zijn dan zij waren.

Aan de andere kant kan haar soms veranderen op een manier die we liever niet hadden. Voor veel mannen is het verliezen van hun haar een van de grootste angsten, omdat iets dat 40 of 50 jaar lang deel uitmaakte van hun identiteit, tegen hun wil drastisch wordt veranderd. Not nice!

Een mobiele identiteit
De manier waarop we onze ‘expressie van ons haar’ van dag tot dag aanpassen - om te voldoen aan de behoeften van verschillende situaties en om de manier waarop anderen ons op een subtieler niveau waarnemen te beïnvloeden - is ook een belangrijk aspect van de taal van het haar.

Je kunt je haar gebruiken als uitdrukking van je stemming, maar je kunt het ook gebruiken om je stemming te beïnvloeden. Een gestroomlijnde elegante look zal je waarschijnlijk slanker en eleganter doen voelen. Maar draag je haar in een crazy, funky look, dan zul je je waarschijnlijk ook een beetje ‘crazy’ voelen. De manier waarop andere mensen naar je kijken en op je reageren kan hierdoor dus worden veranderd, waardoor je je anders gaat voelen over jezelf.

Haar & Emoties
Op een veel dynamischere manier gebruiken we ons haar ook rechtstreeks om te communiceren en om onze lichaamstaal te versterken. Hoe we omgaan met ons haar, én het haar van anderen, stuurt signalen van onze emoties: door het bijvoorbeeld aan te raken, te schudden, het te gebruiken om het te verbergen of om aandacht te trekken, het vast te binden of los te laten.
Kijk of je deze voorbeelden herkent:

Liefde & tederheid: een geruststellende streling van het haar om genegenheid te tonen.
Verlegenheid: haar gebruiken als barrière om je achter te verschuilen.
Aantrekking: het tonen & strelen van het haar als metafoor voor seksueel contact.
Wanhoop: "je haren uit je hoofd trekken".
Nervositeit: herhaaldelijk het haar aanraken met korte bewegingen.

Nice to know: slechts vijf procent van alle pics die je in glossy magazines ziet, laat zien dat mensen hun haar aanraken, omdat het zulke sterke erotische associaties heeft.

Het belang van gezond haar
De taal van het haar komt dus op vier niveaus voor:

1. De boodschap die wordt gegeven door de biologische aard van ons haar;
2. De keuze die we hebben gemaakt over de kleur & vorm;
3. De manier waarop we besluiten het van de ene op de andere dag te dragen;
4. De bewegingen en gebaren waarbij ons haar van moment tot moment betrokken is.

Op al deze niveaus zijn er vele redenen waarom gezond haar zo belangrijk is.
Haar geeft ons een belangrijke aanwijzing over de fysieke en psychologische toestand van jezelf. Gezond haar zegt welzijn, het signaleert de positieve relatie van jou en de wereld. Uit onderzoek is gebleken dat mensen met gezond haar beter communiceren, dat ze succesvoller in het leven staan.

Gezond, glanzend haar is een indicator van onze algemene goede gezondheid,
wat onbewust gelijk staat aan vruchtbaarheid (in onze brains), waardoor de seksuele aantrekkingskracht toeneemt. Het is bewezen dat mensen met gezond haar veel gemakkelijker mensen van het andere geslacht lijken aan te trekken.

Als ons haar gezond en glanzend is, wordt de manier waarop we het kunnen gebruiken om onze emoties te uiten dynamischer, en daarom is ons vermogen om te communiceren effectiever.

Sinds de oudheid weten vooral vrouwen dat hun haar gebruikt kan worden als fashion statement, om de aandacht te trekken en natuurlijk om hun uiterlijk te verbeteren. De imperfecties van een gezicht kunnen worden geminimaliseerd door mooi haar, en het omgekeerde is ook waar: dof, ongezond uitziend, ongeschikt haar zal een mooi gezicht ‘verbergen’.

Als we weten dat ons haar er goed uitziet, vergroot het ons innerlijke zelfvertrouwen en helpt het ons om zelfverzekerder te "handelen". Als gevolg van gezond haar voelen we ons gezonder, alerter, levendiger. Afgezien van de indruk die ons haar op anderen geeft, als we ons goed voelen over ons haar, dan voelen we ons ook goed over onszelf. Leuk om eens te kijken naar onze Rescue collectie zodat je gezond haar kunt maximaliseren.

Andy Uffels – Oprichter The Insiders